ผมมีโอกาสได้ไปดูการทำเครื่องปั้นดินเผาที่จังหวัดแห่งหนึ่ง ⚱ ผมได้เห็นขั้นตอน และวิธีการทำตั้งแต่เริ่มต้นจนออกมาเป็นจาน ชาม แต่ละชิ้น ที่ต้องอาศัยความประณีต ความละเอียดละลอ และความใส่ใจในทุกการทำทุกขั้นตอน ครั้งนี้หัวของผมก็มีคำถามที่นึกขึ้นมาว่า “เครื่องปั้นดินเผากับคนไทยอยู่ด้วยกันมานานแค่ไหนแล้วนะ เริ่มมาตั้งแต่ตอนไหน ในอดีตเครื่องปั้นดินเผาเป็นเขาทำกันอย่างไร และเป็นแบบไหนกันนะ❓” ทำให้ต้องอดหลับอดนอน หาคำตอบเรื่องนี้กันเลยทีเดียว
.
✨ต้องบอกเลยว่า ‘เครื่องปั้นดินเผา’ เป็นสิ่งที่อยู่คู่กับวิถีชีวิตคนไทยมาอย่างยาวนาน มีการค้นพบเครื่องปั้นดินเผาในประเทศไทยที่บ้านเชียง จังหวัดอุดรธานี ที่มีอายุกว่า 10,000 – 2,500 ปีที่แล้ว และยังมีการค้นพบภาชนะดินเผาในบริเวณอื่นในประเทศไทย
.
โดยในแต่ละยุคสมัยก็จะมีภาชนะดินเผาที่มีเอกลักษณ์แตกต่างกันออกไป มีภาชนะดินเผาอยู่ชื่อหนึ่งที่ผมเชื่อว่าทุกคนต้องเคยได้ยินผ่านหูกันมาบ้างนั้นก็คือ ‘เครื่องสังคโลก’ เครื่องปั้นดินเผาที่มีชื่อเสียงจากสมัยสุโขทัย ไม่ว่าจะเป็น ถ้วย จาน ชาม ไห ขวดดิน และอื่น ๆ อีกมากมาย.
.
✅ผมจะพาคุณย้อนกลับไปช่วงสมัย ’กรุงศรีอยุธยา’ ที่ยังเป็นราชธานี (เมืองหลวง) ในตอนนั้นถือว่าเป็นจุดรุ่งเรืองที่สุดของภาชนะดินเผา เพราะตอนนั้นกรุงศรีอยุธยาเป็นศูนย์กลางการค้าในโซนเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ มีพ่อค้าจากประเทศต่าง ๆ เข้ามาทำการค้าขายทั้ง จีน ญี่ปุ่น สเปน โปรตุเกส และประเทศอื่น ๆ🏺 ทำให้เครื่องปั้นดินเผาที่มาจากประเทศต่าง ๆ ขายดิบขายดีในยุคนั้น โดยเฉพาะเครื่องปั้นดินเผาจากจีน และไทย
.
🏆สำหรับเครื่องปั้นดินเผาในยุคสมัยกรุงศรีอยุธยาที่มีชื่อเสียง คือ ‘เครื่องปั้นดินเผาบ้านเชียง’ ที่ทาง UNESCO ยกให้เป็นมรดกโลก ต่อมาในช่วงยุครัตนโกสินทร์เป็นช่วงที่เครื่องปั้นดินเผาถูกนำกลับมาฟื้นฟู โดยในช่วงนั้นยังเป็นการสั่งทำที่ประเทศจีน และมีช่างจากไทยควบคุมการทำเพื่อให้คงความเอกลักษณ์ไว้ทั้งในเรื่องของรูปทรง ลวดลายบนเครื่องปั้นดินเผา เพื่อนำเข้ามาในประเทศไทย จนกระทั่งในปัจจุบันงานเครื่องปั้นดินเผายังมีอยู่ในทุกมุมของประเทศไทย เช่น สุโขทัย ราชบุรี และจังหวัดอื่น ๆ ถึงจะไม่มาก แต่ยังคงเอกลักษณ์ทั้งหมดไว้ได้เหมือนเดิม
.
📌พอเวลาผ่านไปการทำเครื่องปั้นดินเผามีการพัฒนาที่ดีขึ้น มีความสวยงามมากขึ้น และกลายเป็นส่วนหนึ่งในชีวิตประจำวันของเราไปแล้ว ปัจจุบันเครื่องปั้นดินเผาเปลี่ยนแปลงเริ่มมีคนสนใจมากขึ้นจนทำให้มี Workshop เครื่องปั้นดินเผาเกิดขึ้นมาให้สำหรับคนที่สนใจงานปั้นสามารถไปลองทำงานปั้นเหล่านี้ได้เช่นกันทั้งในกรุงเทพฯ และจังหวัดอื่น ๆ
.
#CraftNRollThailand #CnR #ประวัติศาสตร์ #เครื่องปั้นดินเผา
